تحلیل تطبیقی مزاج ساکنین و خانه‌های بافت تاریخی شهر بوشهر بر اساس تأثیرات محیط بر مزاج انسان و فضا

گداعلی, قاسم; افشاری, محسن

doi:10.22034/aaud.2022.329167.2621

تحلیل تطبیقی مزاج ساکنین و خانه‌های بافت تاریخی شهر بوشهر بر اساس تأثیرات محیط بر مزاج انسان و فضا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

² استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول).

10.22034/aaud.2022.329167.2621

چکیده

در این تحقیق مزاج فضا و مزاج انسان در واکاوی خانه‌‌های تاریخی شهر بوشهر تحلیل شده است. علاوه بر این‌که محیط تأثیرات مستقیم در انتخاب راهکارهای اقلیمی موثر در معماری دارد، مزاج ساکنان و همین‌طور مزاج فضاهای محل زندگیشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این پژوهش ساکنان و خانه‌‌های بافت تاریخی بوشهر جامعه آماری بوده و شاخصه‌‌های مزاج آن بر مبنای تحت تأثیر قرار گرفتن از عناصر اربعه محیط واکاوی شده است. این تحقیق با هدف پیدا کردن عواملی در معماری خانه‌‌های تاریخی بوشهر متأثر از تأثیرات محیط بر مزاج آن از طریق شناخت شاخصه‌‌های مزاجی هر فضا با مطالعه میزان حضور شاخصه‌‌های چهارگانه محیط به عنوان نماینده چهار مزاج اصلی، بر فضاهای خانه یعنی عناصر چهارگانه آب، باد، خاک و آتش انجام شده است. چگونگی تأثیرات محیط بر مزاج انسان و فضا و اثر آن بر معماری خانه‌‌های تاریخی بوشهر سوال اصلی و چگونگی تأثیرات هر یک از این شاخصه‌‌های چهارگانه محیط بر مزاج فضا به عنوان پرسش مبنایی جهت رسیدن به نتایج تحقیق است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی، توصیفی- تحلیلی و تحلیل محتوای منابع جهت شناخت منابع و مبانی پژوهش است. مطالعه داده‌‌ها، جهت تحلیل خانه‌‌های بافت تاریخی بوشهر به دو روش کل‌‌نگر (قیاسی) و تحلیل جزئیات در راستای رسیدن به یک نتیجه کل (استنتاجی) در نظر گرفته شد. مهم‌ترین نتیجه این مطالعه وجود تنوع مزاج فضاهای خانه،‌‌ همانند تنوع طبع ساکنان این خانه‌‌ها، در بافت تاریخی بوشهر است. به طوری که هر یک از فضاها متناسب و مناسب با چگونگی سکونت و فعالیت ساکنان در آن شکل گرفته است و افراد با مزاج‌‌های متنوع می‌‌توانند بر اساس نیاز جسمی و روانی خود در فضاهای خانه سکونت کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Residents’ Temperament and Houses of the Historical Fabric of Bushehr Based on the Effects of the Environment on Human and Space Temperament

نویسندگان [English]

Qasem Gedaali ¹
Mohsen Afshary ²

¹ M.A. in Iranian Architecture Studies, Faculty of Architecture and Urban Planning, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.

² Assistant Professor of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran (Corresponding Author).

چکیده [English]

Space and human temperament have been analyzed in investigating historical houses of Bushehr City, Iran. In addition to the direct effects of the environment on choosing effective climate solutions in architecture, it also affects the temperament of residents and their living spaces. In this research, statistical society comprised residents and houses located in the historical fabric of Bushehr, and its temperament characteristics are analyzed based on being affected by four elements of the environment. This study has been conducted to find some factors in the architecture of the historical houses of Bushehr influenced by the effects of the environment on its temperament through knowing temperament indicators of each space and studying the attendance rate of four indicators of the environment as the proxies of four main temperaments on the house spaces. These four elements include water, wind, soil, and fire. The main question of this study is how the environment affects the human and space temperament and its effect on the architecture of historical houses of Bushehr, while the effect of these four indicators of the environment of the space temperament is considered as the basic question to achieve the research results. The research method of this study is a descriptive, descriptive-analytical, and content analysis of the references to know research foundations and resources. Data analysis of houses located in the historical fabric of Bushehr is considered within two holistic (deductive) and derailed analysis techniques to reach a general (inferential) result. The most substantial result of this study is the diverse temperaments of house spaces, such as the diverse moods of residents occupying these houses located in the historical fabric of Bushehr. In this case, each space has been shaped based on the residence method and activity of residents in it, so individuals with various temperaments can live in the house spaces based on their physical and mental needs.

کلیدواژه‌ها [English]

Historical Houses of Bushehr
Environment Effects
Human and Space Temperament
Comparative Analysis

مراجع

Abdullahzadeh, Mohammad Mahdi. 2016. Temperamental architecture: creating an approach about the relationship between man and the built environment based on Ibn Sina’s naturalism. Ph.D. thesis. Tehran: Shahid Beheshti University. [in Persian]
Akkach, Samer. 2005. Cosmology and Architecture in Premodern Islam An Architectural Reading of Mystical Ideas. New York: State University of New York Press. https://sunypress.edu/Books/C/Cosmology-and-Architecture-in-Premodern-Islam
Avicenna, Hossein Ibn Abdullah. 2007. Law in Medicine. Translated by Alireza Masoudi. Tehran: Mursal. [in Persian].
Farabi, Abu Nasr Mohammad. 1992. Civil politics. Translated by Seyed Jafar Sahabi. Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance. [in Persian]
Hamzehnejad, Mahdi, Faezeh Dadras, and Nafiseh Hoseini Yekta. 2015. Houses’ Physical Features based on Temperamental Indicators. Procedia – social and behavioral sciences 201: 317-324. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042815048284
Hatmian, Mohammadreza, Javad Divandari, and Fahima Golbagh Mahiari. 2017. The effect of the place temperament on the geometric proportions of the spaces in Iranian architecture (case study: historical houses of Kashan). International Conference on Architecture and Mathematics. https://faculty.kashanu.ac.ir/hatamian/fa/articlesInConferences/4163. [in Persian]
Ibn Arabi, Muhyiddin. 2005. Conquests of Mecca. Translated by Mohammad Khajawi. Tehran: Molly Publications. [in Persian]
Kryder, Elizabeth. 1994. Landscape as Myth: The Contextual Archaeology of an Annapolis Landscape. In Historical Archaeology of the Chesapeake, edited by Barbara J. Little and Paul A. Shackel. 131-148. Washington, D.C.: Smithsonian Press. https://www.jstor.org/stable/25617076
Noghrekar, Abdul Hamid, Mehdi Hamzenejad, and Mohsen Dehghani Tafti. 2011. Analyze of environment’s effects on behavior and behavior, from Islamic Intellectuals Point of View and its Reaults on Environment Design. Armanshahr Architecture & Urban Development 3(5): 79-96. https://www.armanshahrjournal.com/article_32657.html. [in Persian]
Rabbani, Rasoul, and Mohammad Ramezani 2006. Investigating the effect of the environment on individual and social behavior from Ibn Khaldoun’s point of view. Research Journal of the Islamic Revolution 13: 53-72. https://www.sid.ir/paper/450801/fa. [in Persian]
Suhravardi, Sheikh Shahabuddin. 2019. Muns al-Ashaq, including the description of Muns al-Ashaq. Corrected and explained by Najib Mayel Heravi, Nazm Emaduddin Arabshah Yazdi, Tehran. [in Persian]
Taheri, Jafar. 2015. Bathroom in Medieval Islamic Medical Texts: Theory and Practice. Architectural and Islamic researches 4(1): 46-61. http://jria.iust.ac.ir/article-1-428-fa.html. [in Persian]
Temperament. 2021. Temperament test. https://dr.tabaye.ir/. Access date 31/10/1400. [in Persian]
Yazdanfar, Abbas, Faezeh Dadras, and Nafiseh Hoseini Yekta. 2015. Human Temperaments Classification and Related Tendencies to Architecture Indices. Nurse and Physician Within War 2(5): 201-211. http://npwjm.ajaums.ac.ir/browse.php?a_id=218&sid=1&slc_lang=en. [in Persian]