بررسی امکان سنجی تاثیر فرم و تراکم بلوکهای مسکونی بر مصرف انرژی شهر، نمونه موردی: شهر جدید هشتگرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار شهرسازی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار شهرسازی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

رشد شتابان و فزایندۀ شهرنشینی و در پی آن، افزایش جمعیت شهرها، پیامدهای مختلفی را در زمینه های گوناگون به دنبال داشته است. از جمله مهمترین این پیامدها می توان به افزایش مصرف و تقاضا برای منابع انرژی اشاره نمود، که خود از دو جنبۀ محدود بودن منابع انرژی مورد مصرف و آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی قابل تأمل است. در همین راستا، فراگیر شدن آگاهی های عمومی نسبت به جنبه های یاد شده و سایر جنبه های شهرنشینی، سبب شد تا رویکردهای نوینی نظیر توسعۀ پایدار، نوشهرسازی و غیره در شهرسازی ظهور یافته و اهمیت و توجه به بحث انرژی را در شهرسازی بیش از پیش آشکار نماید. مفهوم انرژی در شهر، با مولفه های برنامه ریزی و طراحی شهری در دو سطح کلان و خرد ارتباط مستقیم داشته و با تغییر آنها، میزان مصرف انرژی نیز تغییر خواهد کرد. یکی از این مؤلفه های مهم، ویژگی های کالبدی ساختمان است که بر میزان مصرف انرژی در این بخش مهم، با سهم 40 درصدی از کل انرژی مصرفی در شهرها، تأثیر می گذارد. تاکنون مطالعات بسیاری در زمینۀ ارتباط میان اجزاء معماری ساختمان و کاهش مصرف انرژی صورت گرفته، ولی تحقیقات کمی به خصوص در کشور ما در زمینۀ ارتباط میان شهرسازی و انرژی انجام شده است. در این مقاله، ابتدا بنیان های فکری و تحقیقات مختلف صورت گرفته در زمینۀ انرژی و شهر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته، سپس مؤلفه های مؤثر برنامه ریزی و طراحی شهری بر میزان مصرف انرژی در شهر به طور خلاصه بررسی شده و در نهایت با تمرکز بر بخش ساختمان، دستورالعمل هایی جهت کاهش مصرف انرژی در ساختمان های مسکونی ارائه گردید. در مرحلۀ بعد، برای 35 هکتار از اراضی شهر جدید هشتگرد، سه سناریوی پیشنهادی ارائه شد و در انتها نیز با اندازه گیری شاخص های انرژی ساختمان توسط نرم افزارهای Ecotect، میزان مصرف انرژی ساختمان های سناریوهای مختلف ارزیابی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که با اعمال تغییر در فرم، تراکم، جهت گیری و ارتفاع ساختمان های مسکونی، می توان تا حدود 45 درصد از میزان مصرف انرژی ساختمان کاست.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Effect of Building Form and Density on Urban Energy Consumption (Case Study: Hashtgerd New Town)

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Rafiyan 1
  • Arman Fath Jalali 2
  • Hashem Dadashpoor 3
چکیده [English]

Rapid growth of urbanization and increase in urban population has caused different consequences in different aspects. One of the most important consequences is increase in the use of energy resources and the demand for them that is considered in two different characteristics: first, the limitation of in use energy resources, and second, environmental pollution caused by fossil fuels. Accordingly, pervasive public awareness about these characteristics and other aspects of urbanization led to the appearance of new approaches such as sustainable development, new urbanism and etc. in urban planning and designfield. Energy in cities is in relation to urban planning and design factors in macro and micro scale. One the most important of such factors is physical characteristics of buildings which affects building energy consumption. Lots of research has been done in surveying the relationship between architecture elements and energy, but few researches focused on urban planning and design in relation with energy in Iran. In this essay, first, theoretical background and previous researches in the area of city and energy surveyed and assessed. Then, the urban planning and design effective factors on energy consumption in cities summarized and at the end, some implication regard to energy saving approach in residential building prepared. In next step, three scenarios proposed for 35 hectare area of Hashtgerd new town. At final step, building energy consumption in three scenarios calculated by ECOTECT software and using shadow, solar access and thermal analysis and compared with each other. The results of study show that by changing in form, orientation, density and elevation of residential buildings, building energy consumption decreased by 45 percent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sustainable development
  • Energy efficiency
  • Residential Blocks
  • Hashtgerd New Town